Kira Beyannamesi Nedir? Nasıl Verilir ve Nasıl Hesaplanır? (Kapsamlı Rehber)
Kira geliri elde eden gerçek kişilerin, elde ettikleri geliri devlete bildirmek için verdikleri resmi belgeye kira beyannamesi denir. Bu beyanname, Gelir Vergisi Kanunu'na göre Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ) kapsamında değerlendirilir. Kira geliriniz belirli bir istisna tutarını aşıyorsa, her yıl düzenli olarak kira beyannamesi vermeniz gerekir. Evin, dükkânın, arsanın veya iş yerinin kiralanmasından elde edilen gelir bu kapsamdadır.
Kira Beyannamesi Nedir?
Kira beyannamesi, kira gelirinin devlete bildirilmesi için hazırlanan resmi beyandır. Bu beyannamede:
- Elde edilen yıllık kira geliri
- Giderler
- İstisna tutarı
- Vergiye tabi gelir
- Hesaplanan gelir vergisi
gibi bilgiler yer alır.
Aşağıdaki mülklerden elde edilen gelirler kira beyannamesine dahildir:
- Konut kiraları
- İşyeri kiraları
- Arsa, tarla, mağaza gibi taşınmaz kiraları
- Hakların kiralanması (ör. marka, patent vb.)
Kira Beyannamesi Nasıl Verilir?
Kira beyannamesi günümüzde tamamen dijital ortamda verilir.
1. İnteraktif Vergi Dairesi Üzerinden Beyanname Verme
En hızlı ve kolay yöntemdir.
Adımlar:
- ivd.gib.gov.tr adresine giriş yapılır
- "Kira Beyanname Sistemi" seçilir
- Kimlik doğrulaması yapılır
- Kira bilgileri, giderler, istisna tutarı girilir
- Sistem otomatik hesaplama yapar
- Beyanname onaylanarak gönderilir
2. Vergi Dairesi Üzerinden Beyan
Dijital ortama erişimi olmayanlar için vergi dairesinden beyanname vermek mümkündür, ancak çoğunlukla İVD kullanılmaktadır.
Kira Beyannamesi Hesaplama
Kira gelirinde vergi hesaplaması, konut ve işyeri için farklı kurallara göre yapılır.
1. Konut Kira Geliri Hesaplama
Konut kira gelirlerinde her yıl belirlenen istisna tutarı bulunur. Örneğin (örnek rakam): İstisna: 33.000 TL
Hesaplama Adımları:
- Yıllık kira gelirini topla
- İstisna tutarını çıkar
- Kalan tutar vergilendirilir
- Beyanname üzerinden dilimlere göre gelir vergisi hesaplanır
Gider hesaplamasında iki yöntem vardır:
- Götürü Gider Yöntemi
Gelirin %15'i gider kabul edilir. - Gerçek Gider Yöntemi
Aidat, amortisman, kredi faizleri gibi giderler belgelenerek düşülür.
2. İşyeri Kira Geliri Hesaplama
İşyeri kiralarında istisna yoktur. Ancak işyeri kira gelirlerinde stopaj (vergiyi işyeri kiracısı keser) uygulaması vardır.
Adımlar:
- Kiracı, brüt kira üzerinden stopaj keser ve devlete öder
- Mülk sahibi sadece kalan gelir üzerinden beyan verir
- Yıl sonunda beyanname ile mahsuplaşma yapılır
Kira Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Kira beyannamesi her yıl Mart ayında verilir.
Beyanname verme dönemi:
- 1 Mart – 31 Mart
Vergi ödeme dönemleri:
- 1. Taksit: Mart ayı
- 2. Taksit: Temmuz ayı
Bu tarihler GİB tarafından gerektiğinde uzatılabilir.
Kira Beyannamesi Nerelerde Kullanılır?
Kira beyannamesi;
- Gelir vergisi hesaplamalarında
- Vergi borçlarının tahakkuku sürecinde
- Kredi veya resmi işlemlerde gelir beyanında
- Mali kayıtların doğrulanmasında
kullanılır. Ayrıca GİB tarafından yapılan çapraz kontrollerde bankadan gelen kira ödemeleri, e-Devlet konut kira tespiti gibi veriler üzerinden gelir doğrulaması yapılabilir.
Kira Beyannamesi Verirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru kira tutarını bildirmek
Eksik beyan, cezai işleme neden olur.
Faiz, aidat gibi giderlerin belgelenmesi
Gerçek gider yönteminde belge zorunludur.
Stopaj uygulamasının doğru hesaplanmasi
İşyeri kiralarında kesintinin doğru yapılması önemlidir.
Ortak mülklerde gelir paylaşımı
Ortak maliklerde gelir her biri için ayrı beyan edilir.
Krediyle alınan evlerde faiz giderleri
Gerçek gider yönteminde önemli bir avantaj sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Kira beyannamesi kimler vermek zorundadır?
Kira geliri yıllık istisna tutarını aşan herkes beyanname vermelidir.
Aidat gider olarak yazılabilir mi?
Evet, gerçek gider yönteminde yazılabilir.
Kiracı stopaj yapıyorsa mülk sahibi yine beyan verir mi?
Evet, işyeri kira gelirlerinde beyanname zorunludur.
Kira ödemesi elden alınırsa ne olur?
Bankadan ödeme zorunluluğu vardır; elden alınan kira cezai risk taşır.
Geç verilen kira beyannamesinin cezası var mı?
Evet, usulsüzlük cezası ve gecikme faizi uygulanır.
Kira gelirim düşük ama bankadan yatıyor, yine de beyan verir miyim?
Evet. İstisna tutarını aşmıyorsa vergi çıkmaz ancak beyan gerekebilir.
