Gelir Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Her bireyin ekonomik faaliyetleri sonucunda elde ettiği kazanç, devletin kamu hizmetlerini finanse etmesi amacıyla vergilendirilir. Bu vergiler arasında en önemlisi ve en yaygını Gelir Vergisi’dir. Peki, gelir vergisi nedir, kimler öder ve nasıl hesaplanır? İşte detaylar...

Gelir Vergisi Nedir?

Gelir Vergisi, gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratların safi tutarı üzerinden alınır. Türkiye’de bu vergi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile düzenlenir. Sistem artan oranlıdır, yani kazanç arttıkça ödenecek vergi oranı da yükselir. Bu yöntem, vergi adaletini sağlamayı amaçlar.

Gelirin Unsurları Nelerdir?

Ticari Kazançlar
Zirai Kazançlar
Ücretler (maaş, prim, ikramiye)
Serbest Meslek Kazançları
Gayrimenkul Sermaye İratları (kira gelirleri)
Menkul Sermaye İratları (faiz, temettü vb.)
Diğer Kazanç ve İratlar

Gelir Vergisi Mükellefleri Kimlerdir?

Tam mükellefler: Türkiye’de yerleşik olanlar, tüm gelirleri üzerinden vergilendirilir.
Dar mükellefler: Türkiye’de yerleşik olmayanlar, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançlardan vergi öder.

2025 Gelir Vergisi Dilimleri

Matrah	Vergi Oranı
158.000 TL’ye kadar	%15
330.000 TL’ye kadar (158.000 TL için 23.700 TL, fazlası)	%20
800.000 TL’ye kadar (330.000 TL için 58.100 TL, fazlası)	%27
4.300.000 TL’ye kadar (800.000 TL için 185.000 TL, fazlası)	%35
4.300.000 TL’den fazlası (4.300.000 TL için 1.410.000 TL, fazlası)	%40

Ücretliler için bazı dilimler daha geniş tutulur.

2025 Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Örnek: Yıllık 850.000 TL brüt ücret geliri olan bir kişi için hesaplama:

İlk 158.000 TL × %15 = 23.700 TL
Sonraki 172.000 TL × %20 = 34.400 TL
Kalan 520.000 TL × %27 = 140.400 TL

Toplam Vergi: 198.500 TL

Gelir Vergisi Ne Zaman Ödenir?

Beyannameler Mart sonuna kadar verilir. Vergi iki taksitte ödenir: birincisi Mart’ta, ikincisi Temmuz’da.

Kira Gelir Vergisi Hesaplama

Kira gelirleri, gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilir.

Gerçek gider yöntemi: Vergi, konut vergisi, amortisman gibi giderler düşülür.
Götürü gider yöntemi: Gelirin %15’i gider kabul edilir.

Örnek: 200.000 TL kira geliri → %15 götürü gider (30.000 TL) → Vergi matrahı 170.000 TL.

2025 Kira Gelir Vergisi Muafiyeti

2025 için muafiyet tutarı 47.000 TL’dir. Bu tutarın altındaki kira gelirleri için beyanname verilmez.

Gelir Vergisi Beyannamesi

Beyanname, elde edilen gelirlerin, indirimlerin ve vergi matrahının bildirildiği resmi belgedir. e-Devlet ve GİB Hazır Beyan Sistemi üzerinden verilebilir.